مجتبی کبودخانی؛ هادی سالک معراجی؛ کیوان آقائی؛ افشین توکلی
چکیده
کینوا یکی از گیاهان متحمل به شوری است و در آینده میتواند در تأمین غذای انسان نقش مهمی داشته باشد. بهمنظور بررسی تأثیر تنش شوری بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ارقام کینوا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1399 در شرایط گلخانه اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه رقم کینوا (Q26، Titicaca ...
بیشتر
کینوا یکی از گیاهان متحمل به شوری است و در آینده میتواند در تأمین غذای انسان نقش مهمی داشته باشد. بهمنظور بررسی تأثیر تنش شوری بر صفات فیزیولوژیکی و عملکرد ارقام کینوا، آزمایشی بهصورت فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1399 در شرایط گلخانه اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه رقم کینوا (Q26، Titicaca و Giza1) و سه سطح شوری (صفر، 15، 30 دسیزیمنس بر متر) بود. در شرایط تنش شوری صفاتی مانند رنگیزههای فتوسنتزی، محتوای نسبی آب برگ و عملکرد دانه کاهش یافت که میزان کاهش کلروفیل a و b در شرایط شاهد نسبت به سطح شوری 30 دسیزیمنس بر متر بهترتیب 46 و 77 درصد کاهش یافت و کاهش عملکرد 6/35 درصد اما کاهش محتوای نسبی آب 6/12 درصد بود. نشت یونی، پرولین، مالوندیآلدهید، فعالیت آنزیمهای کاتالاز و گایاکول پراکسیداز در شرایط تنش افزایش یافت. رقم Q26 بالاترین محتوای کاروتنویید، کلروفیل a، محتوای نسبی آب برگ، پروتئینهای محلول، پرولین و فعالیت آنزیم کاتالاز را نسبت به ارقام دیگر داشت. رقم Titicaca مقدار مالوندیآلدهید و نشت یونی پایینتری نسبت به ارقام Q26 و Giza1 داشت که بیانگر کمترین خسارت وارده به غشاهای سلولی است. رقم Giza1 نیز کلروفیل b و کارتنویید بالاتری نسبت به دو رقم دیگر داشت. ارقام از لحاظ عملکرد پاسخ یکسانی به شرایط نشان دادند، اما براساس صفات فیزیولوژیک احتمالاً رقم Q26 و Giza1 بهترتیب، مقاومترین و حساسترین ارقام به تنش شوری باشند.
لیلی گلچین؛ افشین توکلی؛ احسان محسنی فرد
چکیده
بهمنظور بررسی امکان افزایش عملکرد دانه و درصد روغن گلرنگ با کاربرد سیتوکنین، پژوهشی بهصورت طرح اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سالهای زراعی 1397-1396 و 1398-1397 اجرا شد. در این پژوهش سطوح آبیاری شامل آبیاری مطلوب و تنش خشکی در کرتهای اصلی و ...
بیشتر
بهمنظور بررسی امکان افزایش عملکرد دانه و درصد روغن گلرنگ با کاربرد سیتوکنین، پژوهشی بهصورت طرح اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سالهای زراعی 1397-1396 و 1398-1397 اجرا شد. در این پژوهش سطوح آبیاری شامل آبیاری مطلوب و تنش خشکی در کرتهای اصلی و ارقام گلرنگ شامل سینا، فرامان، پرنیان، گلدشت و محلی اصفهان و سه سطح سیتوکنین (6-بنزیل آمینوپورین)، شامل عدم مصرف (شاهد)، 50 و 75 میکرومولار بهصورت فاکتوریل در کرتهای فرعی قرار گرفتند. در مرحله گلدهی، همزمان با اعمال تنش خشکی بوتههای گلرنگ با سیتوکنین محلولپاشی شدند. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد زیستتوده، شاخص برداشت، درصد روغن و عملکرد روغن شد و کاربرد سیتوکینین باعث به حداقلرساندن اثرات منفی تنش خشکی و افزایش در صفات فوق گردید. بالاترین عملکرد دانه با کاربرد 75 میکرومولار با افزایش 7/30 درصدی نسبت به شاهد بهدست آمد. رقم محلی اصفهان در شرایط آبیاری مطلوب با میانگین 09/36 درصد نسبت به ارقام دیگر دارای بیشترین درصد روغن بود. بنابراین کاربرد سیتوکنین را میتوان بهعنوان راهکاری جهت کاهش اثرات تنش خشکی و افزایش عملکرد دانه و درصد روغن گلرنگ در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی پیشنهاد کرد.
هادی سالک معراجی؛ افشین توکلی؛ نیازعلی سپهوند
چکیده
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی بنزیلآمینوپورین بر خصوصیات فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد کینوا (رقم 26Q) پژوهشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی 1396 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل آبیاری مطلوب (پتانسیل آب خاک 4/0- مگاپاسکال) ...
بیشتر
بهمنظور بررسی تأثیر محلولپاشی بنزیلآمینوپورین بر خصوصیات فیزیولوژیکی، عملکرد و اجزای عملکرد کینوا (رقم 26Q) پژوهشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در سال زراعی 1396 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل آبیاری مطلوب (پتانسیل آب خاک 4/0- مگاپاسکال) و تنش خشکی (پتانسیل آب خاک 5/1- مگاپاسکال) بهعنوان عامل اول و محلولپاشی با بنزیلآمینوپورین در سه سطح (صفر، 50 و 100 میکرومولار) بهعنوان عامل دوم در نظر گرفته شد. تیمار آبیاری بر تمام صفات موردمطالعه بهجز کلروفیل b و کارتنوئید اثر معنیداری داشت. تنش خشکی سبب افزایش نشت یونی، پرولین و شاخص برداشت گردید ولی بر سایر صفات اثر کاهشی داشت. اثر متقابل آبیاری و هورمون برصفات مورد ارزیابی بهجز کلروفیل b، کلروفیل کل، وزن هزاردانه و عملکرد زیستتوده معنیدار بود. بالاترین عملکرد دانه (75/215 گرم در مترمربع) تحت شرایط مطلوب رطوبتی، در غلظت 50 میکرومولار و در شرایط تنش خشکی با 76/149 گرم در مترمربع در غلظت 100 میکرومولار سیتوکینین مشاهده گردید. بالاترین شاخص برداشت نیز با 6/25 درصد در تیمار خشکی شاهد بهدست آمد. نتایج نشان داد که کاربرد سیتوکینین سبب کاهش اثرات تنش در گیاه کینوا میگردد، بنابراین محلولپاشی با این هورمون میتواند بهعنوان راهکاری جهت افزایش عملکرد کینوا در شرایط تنش خشکی باشد.
مهسا محمدی؛ افشین توکلی؛ مجید پوریوسف؛ احسان محسنی فرد
چکیده
بهمنظور بررسی امکان افزایش عملکرد دانه لوبیا با کاربرد براسینواستروئید، پژوهشی بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، در سال زراعی 1395-1394 اجرا شد. در این پژوهش، سطوح آبیاری شامل آبیاری مطلوب و اعمال تنش خشکی در کرتهای اصلی قرار گرفت و ارقام لوبیا ...
بیشتر
بهمنظور بررسی امکان افزایش عملکرد دانه لوبیا با کاربرد براسینواستروئید، پژوهشی بهصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان، در سال زراعی 1395-1394 اجرا شد. در این پژوهش، سطوح آبیاری شامل آبیاری مطلوب و اعمال تنش خشکی در کرتهای اصلی قرار گرفت و ارقام لوبیا شامل رقم کوشا و ژنوتیپ COS16 و چهار سطح براسینواستروئید شامل عدم مصرف (شاهد)، دو، چهار و شش میکرومولار بهصورت فاکتوریل در کرتهای فرعی قرار گرفتند. در مرحله گلدهی، تنش خشکی اعمال شد و همزمان با اعمال تنش خشکی، بوتههای لوبیا با براسینواستروئید (اپیبراسینولید) محلولپاشی شد. نتایج نشان داد که اعمال تنش خشکی باعث کاهش شاخص سطح برگ، اجزای عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد زیستتوده و شاخص برداشت شد و کاربرد اپیبراسینولید باعث به حداقل رساندن اثرات منفی تنش خشکی و افزایش در صفات فوق گردید. بالاترین عملکرد دانه با کاربرد غلظت دو میکرومولار اپیبراسینولید با میانگین 2/2068 کیلوگرم بر هکتار بهدست آمد. در بین ارقام مورد مطالعه نیز، رقم کوشا در شرایط آبیاری مطلوب با میانگین 45/3025 کیلوگرم بر هکتار، عملکرد دانه بیشتری نسبت به ژنوتیپ COS16 نشان داد. بنابراین، کاربرد اپیبراسینولید را بهعنوان راهکاری جهت افزایش مقاومت به تنش خشکی و افزایش عملکرد دانه لوبیا در شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی میتوان پیشنهاد نمود.